Her yıl kasım ayının iple çekilmesine neden olan Black Friday indirimleri dünya çapında ekonomiye ivme kazandıran bir dönem. Tarihe adını Kara Cuma olarak yazdıran bu kampanya dönemi nasıl ortaya çıktı merak ediyor musunuz? Yazımızda, Black Friday’in kökenlerinden günümüzdeki küresel bir alışveriş çılgınlığına dönüşümünün hikayesini bulacaksınız. Küresel çapta milyarlarca dolarlık ticaret hacminin adresi olan bu özel gün hakkında daha fazla bilgiye sahip olmanız için tüm detaylar aşağıda.
Kısaca Kara Cuma Nedir? Tarihçesi
Black Friday (Kara Cuma), Amerika’da Şükran Günü’nden sonraki ilk cuma günü başlayan ve Noel alışveriş sezonunun resmi başlangıcı kabul edilen küresel bir indirim etkinliğidir. İsmini, 1960’larda Philadelphia’da alışveriş nedeniyle oluşan yoğun trafik ve kaostan almıştır. Başlangıçta olumsuz bir anlam taşısa da zamanla mağazaların rekor satışlar yaptığı ve bilançolarının “kırmızıdan (zarardan) siyaha (kâra)” döndüğü günü simgeleyerek olumlu bir anlama kavuşmuştur.
Black Friday Nedir, Neden Kara Cuma?
Her kampanyanın hedefi kuşkusuz satışları canlandırmaktır. Ekonomik hareketlenmeyi ve sektörlerdeki para dolaşımını kontrol etmek için hazırlanan indirimler belli dönemlerde farklı isimler alır. Black Friday indirimlerinin atası sayılacak organize kampanyaların ilki 1952 yılında yapılmıştır. Ancak kampanya döneminin “Kara Cuma” adını alması 1960 yılına denk gelir. İndirimin gelenekselleştiği 1960 yılında beklentilere yanıt vermek için dükkanlar henüz hava karanlıkken açılır. Alışveriş caddelerinde insan ve araç trafiği yoğunlaşır. Günlük hayat olumsuz etkilenirken ekonomik hareketlilik beklenenin de üstüne çıkar. Etkinlikler bu olumsuzluklarla ilişkili olarak Black Friday adını almıştır. Sonrasında yavaş yavaş Amerikan eyaletlerinden tüm dünyaya yayılmıştır. 2011 yılında indirim döneminde alışveriş merkezleri bir önceki perşembe gecesinden açmaya başlar. Haliyle gece 24’te başlayan alışveriş yarışı “Kara Cuma” adının perçinlenmesine destek olur.
1980’lere kadar Amerika Birleşik Devletleri’nin bazı eyaletlerinde karşımıza çıkan indirim uygulaması 2000’lerde tüm dünya mağazalarında karşımıza çıkmaya başladı. 2010’lu yıllarda online alışverişin yaygınlaşmasıyla birlikte, mağazalardaki rekabet dijital dünyaya taşındı. Online alışveriş sektöründe de ülkemiz dahil tüm dünyada en az mağaza kampanyaları kadar rağbet gören bir alışveriş dönemine dönüştü.
Black Friday Nasıl Ortaya Çıktı?
Alışveriş kampanyalarının Black Friday olarak isim alması Philadelphia’da başladı. Yoğun trafik, mağazalarda insan kalabalıklarının olması ve eşzamanlı futbol maçları nedeniyle eyaletteki polisler döneme “Kara Cuma” demiştir. Kolluk kuvvetleri, şehirde yaşanan kaos ve kendi yoğun mesaileri nedeniyle indirim gününü bu isimle adlandırmıştı.
Olumsuz bir algı ile başlayan bu isimlendirme, 60’lı yıllarda mağazaların yaygınlaşması ile indirim çağrısına dönüştü. 80’li yıllarla birlikte Black Friday, Amerika’daki tüm mağazalar için ‘görülmemiş indirim’ anlamına geliyordu.
80’li yıllardaki küreselleşme akımıyla, Amerika’nın öncü ticari aktörleri tüm dünyada alışveriş sahnesine çıktı. Artık zincir mağazalar, kafeler, marketler dünyanın dört bir yanında etkinlik gösteriyordu. Haliyle Amerika’da yükselen Black Friday akımı dünyanın dört bir yanındaki tüketicilere de fırsat müjdesi verir hale geldi. Zamanla bu geleneksel kampanya dönemi tüm dünyaya ve e-ticaret alanına yayıldı.
Black Friday Terimi İlk Olarak Ne Zaman Ortaya Çıktı?
Black Friday terimi ilk olarak 19. yüzyılın ikinci yarısında Amerika Birleşik Devletleri’nde kullanıldı. 1869 yılında Jay Gould ve James Fisk adındaki iki yatırımcının altın piyasası üzerindeki manipülasyonu çöküşe neden oldu. Birçok küçük yatırımcının iflası ile sonuçlanan bu manipülasyon altın piyasasının bu kara gününü takvimlere işaretledi.
Kara Cuma Olayı Nedir?
Amerika Birleşik Devletleri’nde Noel kutlamaları için yapılan alışverişler, genellikle Şükran Günü’nden sonraki gün, Macy’s Şükran Günü geçit töreni ile başlardı. Ancak bu gayriresmi başlangıç geleneğinin tüketicilerin zihninde belirgin bir karşılığı yoktu. Ticaret dünyası, halihazırda alışverişin hareketlendiği bu dönemi resmi bir “tüketim süreci olarak netleştirmek için kampanya stratejisinden yararlandı. Böylece tüketicilerin Noel harcamalarını ertelemek, indirim beklemek veya yavaş yavaş yapmak istemesine karşı “acil alışveriş” için start verilir oldu.
Kara Cuma’nın hafızalara ‘doorbuster deals’ (kapı kıran fırsatlar) ile kazınmasının sebebi de budur. Mağaza kapılarında bekleyen ve gece 24.00’da açılan kapılarla fırsat ürünlerini kapmak için rekabet eden insanlar işte bu pazarlama stratejisinin bir parçası. Böylece Noel alışverişleri Amerika’da alışveriş rekabetinin merkezi oldu.
Yıllar içinde yaygınlaşan bu kültür, tüm dünyada kasım ayının fırsat dönemi olmasına kapı araladı. Haliyle insanlar ihtiyaçlarını, istediği ürünleri kasım fırsatlarından almak için istek listeleri, sepetler hazırlamaya başladı.
Black Friday İndirimlerinde Hangi Fırsatları Kaçırmamalısınız?
Vitrinlerin, reklamların indirim duyuruları ile dolduğu fırsatların hangilerini yakalamalısınız? Kaçırmamanız gereken fırsatları ve dikkat etmeniz gerekenleri kısaca netleştirelim. İndirim bombardımanının arasında kaybolmamak için bilinçli tercihler yapmaya özen göstermelisiniz:
- Genellikle en büyük indirimler elektronik ürünlerde, küçük ev aletlerinde olur. Diğer bir deyişle fiyatı günlük alışveriş ürünlerinden daha fazla olan ürünler, çoğunlukla yüksek indirim oranları ile karşımıza çıkar. Bu nedenle bu kategorilere mutlaka göz atmalısınız.
- Estetik değeri yüksek, “arzu nesnesi” sayılan özel tasarımlar için fırsat çanları çalabilir. Örneğin özel tasarımı ile mutfakların gözdesi Pip Studio indirimleri ile bu kez size “beni hemen al” diyebilir. Daha önce beğendiğiniz ürünleri, kampanya döneminde yeniden araştırmayı unutmamalısınız.
- Normalde fiyat değişimine gitmeyen, pazarlama stratejisi fiyat üzerinden olmayan markalar bile belli koleksiyon ve ürünlerde bu güne özel avantajlar sunabilir. Markaların güncel ve sevilen koleksiyonları dahi indirimlerle tüketicilere göz kırpar. Mesela Pip Studio Love Birds ürünleri fiyat avantajı sunabilir. Güncel koleksiyonlardaki indirimleri incelemelisiniz.
- Black Friday tüketiciler için merak ettikleri ürünlerle tanışmak için bir fırsat olabilir. Bunu bilen markalar, yeni müşteriler kazanmak için ilk alışverişe özel ekstra avantajlar sunarak marka kalitelerini deneyimleme fırsatı yaratır. Daha önce alışveriş yapmadığınız markaların yeni müşterilere özel kampanyalarını özellikle araştırmalısınız.
Cuma İndirimlerinden Alışveriş Yaparken Dikkat!
Kampanya döneminde alışveriş yaparken sahte indirimlere karşı dikkatli olmalısınız. Hem kaliteli ürünler seçmek hem de alışverişinizde güvenlik sorunları yaşamamak için her zaman güvenilir markalardan sipariş vermelisiniz. Öte yandan kampanya süreçlerinin teşviki ile zaman zaman gerçek indirimleri ve doğru adresleri ayırt etmek zor olabilir. Bu nedenle alışveriş listelerini önceden yapmak bu süreçte gerçek ihtiyaçlarınızı, doğru adreslerden karşılamanıza imkan tanır. Sahte indirimlerden kaçınmak için listelerinizi hazırlarken güncel fiyatları not almayı deneyebilirsiniz. Bu sayede alışverişin kontrolünü elinize alabilir ve en doğru fırsatları bir uzman gibi yakalayabilirsiniz.
Black Friday Ne Zaman?
Her yıl Amerika’da Şükran Günü’nden sonraki cuma günü Black Friday olarak etkinliklere sahne olur. Fiyat değişimleri, özel promosyonlar, çeşitli kampanyalar ile bu özel gün alışverişe ivme kazandırır. Şükran Günü her yıl değiştiğinden, haliyle kampanya tarihi de değişiklik gösterir.
Black Friday Ne Demek?
İngilizce dilinde Kara Cuma anlamına gelir. Mağazaların gece yarısı henüz hava karanlıkken kampanyalara başlaması ve oluşan yoğunluk nedeniyle bir tür kaos yaşanması nedeniyle indirim süreci bu isimle anılır. Günümüzde yaşanan olumsuzluklar yerini avantajlı alışverişe bırakmıştır. Eskiden yalnızca 1 gün süren indirimler, günümüzde bir haftaya kadar devam edebilir.
Black Friday Hangi Gün?
2025 yılında Black Friday, 28 Kasım Cuma tarihine denk gelir. Haftalık indirim yapacak markalar genellikle 24 Kasım itibarıyla duyurularına başlar. Yalnız cuma günü kampanya yapacak markalar ise büyük olasılıkla 27 Kasım gece 24.00 itibarıyla kampanyalarını devreye alacaktır.
Black Friday Hangi Markalarda Var?
Evinize neşe katacak birçok markanın tüketicilerle buluşma adresi olan Grace Brands’te Black Friday coşkusu indirimlerle yaşanacak. Çok sevdiğiniz Chiara Alessi ürünleri ve Pip Studio tasarımlarına, Smeg’ten Rudy Milano ürünlerine kadar çeşit çeşit marka ve kategoride yüzlerce kampanyalı seçenek sizlerle olacak.
Kupa bardak modelleri de elektronik aletler de indirimli seçenekler arasında sizleri bekleyecek. Çeşit çeşit kampanyaların, benzersiz avantajların etiketlere yansıyacağı bu özel gün için geri sayım başladı. İndirimin kalbinin atacağı Grace Brands’te avantajlı kampanyaları kaçırmamak için siz de mail bültenine kayıt olabilirsiniz. Fırsatlardan faydalanmak ve üyelere özel avantajlarla evinize neşe getirmek için Black Friday öncesinde siteye üye olmayı unutmayın.
Kara Cuma’da Ne Kadar İndirim Oluyor?
Sürprizlerin birbirini kovaladığı bu dönemde indirim oranları anlık olarak değişir. Kısa süreli, stoklarla sınırlı veya kişiye özel kampanyaların olduğu bu özel günde, stratejik hazırlık ve şans avantajın belirleyicisi olur.
Siz de Kara Cuma’dan karlı çıkmak ve en yüksek oranları yakalamak için alışveriş listenizi hazırlamayı, Grace Brands’e üye olmayı unutmayın. Yoğun bir yılın ardından kendinizi veya sevdiklerinizi şımartmak için çeşit çeşit ürün arasından seçim yapabilir, avantajlı alışverişi deneyimleyebilirsiniz.
Black Friday’in hemen ardından gelen ve online alışverişe odaklanan Cyber Monday indirimleri hakkında detaylı bilgi için diğer blog yazımız sizlerle.
